معمار: Gerrit Rietveld
موقعیت بنا: Netherland
شهرت و سابقه هنری گریت ریتولد به عنوان یکی از هنرمندان آوانگارد قرن بیستم از یکسو و نوآوری او در خلق کمپوزیسیونی از رنگ ها و سطوح خالص در نما,طراحی پلانی انعطاف پذیر و جزییات دکوراسیون داخلی از سوی دیگر,موجب شده اند تا از «خانه ویلایی شرودر-ریتولد» بیشتر به عنوان اثر هنری یاد شود تا خانه, اثری که تمامی مورخان در کتب تاریخ هنر مدرن به آن اشاره داشته اند و امروزه نیز این خانه کوچک رنگی و شفاف در قالب جعبه ایی از صفحه و خط همانند اسباب بازی کودکان مخاطبینش را عمیقا تحت تاثیر قرار می دهد.
ریتولد عضو گروه «دواستیل» – نقاشان پیشگام و طراحانی که پس از جنگ جهانی اول در هلند فعالیت می کردند, بود.در این گروه اعضای برجسته ایی چون «پیت موندریان» و «دوسبرگ» نیز فعالیت داشتند که از این میان تاثیر تئوری های موندریان بر آثار اولیه ریتولد کاملا مشهود است. ریتولد با روحیه ایی واقع گرایانه به طور کامل با تئوری های این گروه موافق نبود و در واقع به ساخت ماکت و مدل بیش از طراحی دو بعدی اعتقاد داشت . وی که در اصل طراح مبلمان بود تعداد اندکی مغازه و فضا های داخلی خانه های آپارتمانی نیزطراحی کرده بود, «خانه ویلایی شرودر » را می توان اولین ساختمان کامل او و به منزله ورود او به عرصه معماری برشمرد. این خانه آن طور که از یادداشت های منتقدان می توان یافت روش جدیدی از زندگی را عرضه کرده ,ساختار های زندگی سنتی گذشته را مردود و خانه را به مثابه مکانی جهت شکل گرفتن برخورد های خانوادگی -اجتماعی معرفی می کند.این ویژگی خواسته کارفرمای پروژه خانم «تروس شرودر» بود که پس از مرگ همسرش در پی از سر گرفتن زندگی ایی تازه ایی با فرزندانش در خانه ایی مدرن بود.او ریتولد را اولین بار ضمن تحویل گرفتن یه صندلی راحتی که به وی سفارش داده بود ملاقات کرد و این ملاقات آغاز رابطه ایی بود که تا مرگ آن دو به طول انجامید. این بنا در واقع ثمره هکاری تنگاتنگ تروس شرودر و گریت ریتولد که از انتخاب سایت آغاز شد,آن دو به طور جداگانه به جست و جوی زمین مناسب برای پروژه پرداختند اما در نهایت شگفتی از میان تعداد زیادی زمین هر دو یک سایت را برگزیدند . سایت زمین کوچکی بود که در نبش یک تقاطع و در انتهای ردیفی از خانه های مسکونی آجری سه طبقه قرار داشت.
خانه شرودر اگرچه دیواری مشترک با آخرین خانه از سری خانه های مسکونی آجری دارد اما کاملا به همسایه های خود بی توجه است,گویی پیام ساختمان این است که آینده فرارسیده و گذشته پایان یافته است. پس از انتخاب زمین ,ریتولد اسکیس های اولیه طرح خانه را تهیه کرد. به نظر می رسد شرودر با تمامی پیشنهادات ریتولد موافق بوده و خود نیز با نظرات هوشمندانه به معماری پروژه جهت داده است.
خانه در نگاه اول همچون کمپوزیسیونی از صفحاتی تخت و خطوطی عمودی و افقی به نظر می رسد که به واسطه رنگ از یکدیگر متمایز شده اند. این عناصر عمدتا به رنگ های آبی,قرمز,زرد-رنگ های اصلی-و سیاه,سفید و خاکستری می باشند که در این میان عناصر خطی مانند نرده ها ,بندکشی ها,قاب در و پنجره و ستون های فلزی به رنگ های سیاه ,قرمز و زرد رنگ آمیزی شده اند.چنانچه در تصاویر فضاهای خالی مشاهده می شود صفحات وخطوط در قسمت های داخلی بنا نیز مانند جداره های خارجی,سطوحی خالص و رنگ آمیزی شده می باشندو هیچ پرده و فرشی بر روی آن ها وجود ندارد.
پیداست که خانه مقیاسی معتدل و فروتن دارد. در پلان همکف,جانمایی فضا ها و عملکرد ها بسیار شفاف است: فضای ورودی ,استودیویی کوچک ,آشپزخانه ای وسیع و گاراژی که به ندرت از آن استفاده می شود.این استودیو پس از عزیمت ریتولد به آن خانه به محل کار وی تبدیل گردید.طبقه اول نیز فضایی وسیع و یکسره را شامل می شود که به واسطه پنجره هایی بی شمار غرق در نورند و دیواره هایی متحرک تبدیل این فضا را به نشیمن روزانه و یا به مکانی برای تفریح و سرگرمی ممکن می سازند.